Het Friese FC Burgum werd in april dit jaar uitgeroepen tot de meest duurzame club van Nederland. Een titel die verder gaat dan een duurzaam gebouw. “Als voetbalvereniging kennen wij 3 waarden: hart voor de club, hart voor de sport en hart voor de omgeving. We vinden dat we een verantwoordelijkheid hebben die verder gaat dan de club. Wij zijn ook verantwoordelijk voor de ondernemers en het dorp: de leefbaarheid en meer. Het concept van het nieuwe complex is de huiskamer van Burgum. Daarin is de voetbalkantine meer dan de voetbalkantine. Wij delen de ruimte met anderen: sportclubs maar ook maatschappelijke organisaties. Zo geven we ook uiting aan de sociale duurzaamheid waar we actief op inzetten”, aldus voorzitter Dirk van der Woude.
De nieuwbouw kwam tot stand nadat de oude sportkantine van de club tot de grond toe afbrandde. Samen met de gemeente Tietjerksteradeel is een gloednieuw sportcomplex neergezet. De ambities waren groot. Duurzaamheid werd breed opgevat. Zowel sociaal als materieel. Projectleider Jaap van Bruggen: “De leden hebben een goede accommodatie nodig en die moet zo min mogelijk kosten. Het was onze ambitie om daar slimme dingen mee te doen nog voordat we het project startten. Het gebouw is energieneutraal. Wij zijn in de gelukkige omstandigheid als sportvereniging dat de energierekening nu jaarlijks 0, terwijl dat voorheen 30.000 euro per jaar was. Dat heeft veel impact gehad.”
Vrijwel alles circulair
Daarnaast werd gekozen voor een onderhoudsvriendelijk gebouw, dat grotendeels circulair is. “Alles wordt langs de circulaire meetlat gelegd. Het metselwerk bestaat uit stenen van restpartijen. Dat is normaal afval, maar nu hebben we ze samen gevoegd. Dat geeft een gemêleerd aangezicht n een unieke uitstraling. Daardoor krijg je iets extra’s. Heel veel sportlocaties in Nederland lijken op elkaar, je weet niet of het in Ridderkerk staat of in Assen. Maar wij zijn uniek. Dat zijn belangrijke voorbeelden: het circulaire, de stenen, de douches hebben sensoren, zodat verspilling niet aan de orde is. De technische installatie is een belangrijke onderdeel van het complex. We hebben warmtepompen en 600 zonnepanelen. De gemengde functie is ook heel belangrijk: zo is onder meer de fysio in het gebouw gevestigd.”
Een criticus zal zeggen: lekker makkelijk, als je van nul kunt beginnen. Maar dat is te simpel. “Dankzij de brand kwam alles in een stroomversnelling. Op dat moment konden we alle wensen samen met een burgerinitiatief inventariseren en ten uitvoer brengen. Het was een uitstekende samenwerking: twee fuserende voetbalclubs, een burgerinitiatief en de gemeente. Dat was het unieke van dit project. Je gaat samen ergens in geloven en gaat daarvoor. Daarbij was communicatie essentieel: er is vanaf het allereerste begin voortdurend gecommuniceerd wat het ambitieniveau was en aan leden en vrijwilligers gevraagd wat de wensen waren. Dat hebben we consequent gedaan van begin tot einde”, aldus Van der Woude.
Niet te laag inzetten!
Van Bruggen: “Het gaat om kwalitatief goede communicatie. Die moet aansluiten bij de doelgroepen. We hebben een hele professionele sociale media communicatie. Daar krijgen we veel waardering voor. Dat heeft een weerslag op de kwaliteit van het project: we hebben iedereen constant op de hoogte gehouden en gevoed met foto’s, filmpjes, berichten, interviews etc. Dat wordt hoog gewaardeerd en heeft ervoor gezorgd dat er draagvlak is ontstaan.” Los van het geld moest ook de gemeenteraad worden meegekregen in de plannen. “Dat was een uitdaging. Dat heeft ons ook wel wat hobbels opgeleverd. Dat had te maken met de exploitatie van het sportcafé. Wie wordt vergunninghouder en hoe gaat dat dan? Hoe verhoud het sportcafé zich tot lokale horeca. Dat zijn de uitdagingen die we zijn aangegaan. Altijd met een positieve insteek: er ligt dan altijd ergens een oplossing. Geloof, positiviteit en ambitie dat zijn belangrijke zaken. Niet te laag inzetten!”
Het voorbeeld van FC Burgum kan leerzaam zijn voor andere clubs. “Bestaande gebouwen van voetbalclubs staan vaak voor de helft van de tijd leeg. Vooral overdag. Er gebeurt niks. De enige gebruiker is de voetbalclub. Er wordt geen functiemenging toegepast. Daar ligt een kans. Bij ons zat de kinderopvang overdag al in de kantine, voor het nieuwe gebouw. Nieuwe gebruikers nemen hun eigen vrijwilligers en mogelijk sponsoren. Zo deel je kosten en verbreed je je netwerk. Dat kunnen bestaande clubs allemaal toepassen.”
Clubs moeten soms ook eerst een stap achteruit zetten voordat ze verder kunnen komen. “Veel verenigingen komen in een uitvoerreflex: ze zien een probleem en gaan dat aanpakken. Je moet eigenlijk eerst een stap terug: maak een analyse. En kijk dan om je een: er woont altijd wel ergens een architect of een elektrotechnicus of een aannemer in de buurt. Die moet je vragen om een paar keer mee te denken. Dat willen ze vaak wel. Vanuit die analyse kun je dan oplossingen gaan zoeken Vraag ze niet om in een bestuur te gaan zitten, dat is een te hoge drempel.”
CO2 neutraal
FC Burgum is misschien wel de duurzaamste club, maar ze zijn nog niet klaar. De club wil in 2030 ook CO2 neutraal zijn. “We zijn hard op weg, maar we stoten nog wel uit qua mobiliteit. Dus we zijn nu bezig met de aanschaf van deelauto’s door FC Burgum. Zo kunnen mensen ervaren wat rijden met een deelauto betekent en zo kunnen wij als club de uitstoot terugbrengen.”
Dit is een interview in de serie Sportinnovatie Talks. Lees, kijk of luister.
Over de auteur(s) van dit bericht:
Journalist bij Fast Moving Targets.