Platformen zijn populair. Denk aan Uber, Booking of Thuisbezorgd. Ook in de sport kennen we met Champ en SportOn het fenomeen. Maar bedrijven en organisaties denken te makkelijk over het beginnen van een platform, stelt Martijn Arets, internationaal platformexpert en schrijver van het op 12 juli te verschijnen boek De Platformrevolutie. Denk goed na voor je een platform begint, is zijn advies in Sportinnovatie Talks.
In de definitie van Arets is een platform een marktplaats. Een plek waar vraag en aanbod worden samengebracht. Het platform is de tussenpersoon en heeft drie belangrijke taken: het opheffen van informatie-ongelijkheid, het bieden van een betrouwbare plek en het afhandelen van financiële transacties. “Het is de marktmeester die de markt organiseert en de regels van het spel bepaalt.”
Vandaag de dag is de techniek voorhanden waardoor iedereen eenvoudig een platform kan beginnen. Maar vergis je niet, zegt Arets: niet elk platform wordt vanzelf een succes. Het is vaak een worsteling om een platform van de grond te krijgen. “Er speelt altijd een kip/ei probleem. Zonder vraag geen aanbod en andersom. Hierdoor moet een platform continu twee doelgroepen bedienen en voor beiden interessant zijn. Stel je begint een platform voor bijvoorbeeld sportscholen. Die hebben vaak te weinig leden en hopen zo op meer aanwas. Maar als je de sportscholen op het platform zet, maar de klanten komen niet direct, dan zijn die sportscholen weer snel weg. Dat is lastig.”
Mensen moeten zich ook goed realiseren dat hoewel een platform internationaal kan opereren, denk bijvoorbeeld aan Airbnb, het merendeel toch heel lokaal actief is. Zowel vraag als aanbod bevinden zich in de meeste gevallen lokaal. Een duidelijk voorbeeld hiervan is Helpling, een platform voor schoonmakers. “Helpling kan z’n platform voor heel de wereld open zetten, maar een schoonmaker gaat echt niet uren reizen voor een klusje.”
Valideer de behoefte
Om inschattingsfouten rondom de potentie van een platform te vermijden en een platform te bouwen op een verkeerd uitgangspunt, adviseert Arets validatie. “Mensen beginnen vaak met een bepaald idee. Op basis daarvan maken ze plannen en investeren ze geld. Terwijl de uitgangspunten niet bleken te kloppen. Doe dat niet. Ga eerst valideren! Onderzoek goed wat je doelgroepen willen voor je er veel tijd en geld in stopt.”
Het kost over het algemeen veel inspanning om gebruikers naar een platform toe te trekken. Begin daarom klein, zegt Arets. “Dan kun je makkelijker en goedkoper fouten maken.“ Bedenk ook goed of het wel een platform is dat je nodig hebt. Soms kan een goede Facebookgroep ook voldoen. “Als mensen maar heel af en toe gebruik maken van een platform, dan weten ze het na verloop van tijd niet meer te vinden. Dan werkt Facebook beter. Daar komen mensen regelmatig. Vraag je goed af of een eigen platform waarde toevoegt. Niet alleen het opzetten en aanjagen kost menskracht, maar het is blijvend tijdrovend. Het is een continue investering om een platform gaande te houden.” Mensen hebben de neiging om een platform te zien als een simpele app. Ze vergeten dan dat er vaak duizenden mensen achter de schermen aan werken.
Platformen zijn dus lang niet altijd de kip met de gouden eieren. Als het goed gaat, dan bieden ze kansen en mogelijkheden. “Ze kunnen mensen empoweren. Ze bieden kleine individuele aanbieders de kans om zich te presenteren en te innoveren op een schaal die anders niet zou kunnen.” Maar er kleven ook vaak nadelen aan. Denk aan de chauffeurs van Uber. Zij vinden weliswaar relatief eenvoudig klanten, maar betalen daarvoor ook een prijs in de vorm van onderbetaling. “Een platform kan alle informatie bundelen en daardoor ook mensen buitensluiten. Of tarieven bepalen.” Wet- en regelgeving zou op dat vlak meer kunnen doen.”
Handel uit kracht
“Platformen willen graag de grootste zijn, want dan bepalen zij de regels. Daar moet de overheid paal en perk aan stellen. De eindklant maakt het vaak niets uit. De potentiële pijn ligt vaak aan de aanbiederskant. Denk aan Uber. Daar moet de wetgever ook naar kijken. Nieuwe regels rondom de transparantie van algoritmes gaan wel dingen verbeteren. Platformen zijn vaak een spiegel van de sector waarin ze actief zijn. Als de voorwaarden daarin slecht zijn, dan is een platform ook vaak slecht. Het is geen aparte planeet, het is een onderdeel van de economie.”
Arets is zowel enthousiast als kritisch over platformen. Hij waarschuwt partijen in de sport dan ook om goed na te denken wat ze ermee in huis halen. “Je moet goed nadenken onder welke voorwaarden een platform voor jou werkt. En niet omgekeerd: dat jij werkt voor het platform. Zijn je terugkerende klanten er blij mee? In de sport heb je twee uitdagingen: je kunt direct klantcontact kwijtraken door je aan te sluiten bij een bestaand platform en de waarde van de vereniging kan minder worden. Misschien dat het verkopen van losse lessen geld kan opleveren, maar het gaat ook ten kosten van betrokkenheid.” Een platform moet de doelstellingen van de organisatie ondersteunen, vindt Arets. Ook op de langere termijn.
Hou ook de kracht van een bond of vereniging in gedachten, geeft hij nog mee. “Platformen gedijen in een markt met heel veel aanbieders en heel veel vragers. Je kunt de macht van een platform breken door één duidelijk aanspreekpunt te bieden. Praat samen, ga uit van je macht en kracht als bond of verzameling bonden. Jullie verenigen mensen en dus kun je als één stem praten. Het is de verantwoordelijkheid van belangenverenigingen om de leden te helpen. Misschien kom je er ook achter dat je niet meer relevant bent, maar dat is ook belangrijk om uit te zoeken.”
Bekijk of luister de uitzending!
Afhankelijk van je voorkeur kun je Sportinnovatie Talks lezen, luisteren, of kijken!
Door de Corona-maatregelen kan de Sportinnovatiestudio al een tijdje geen bijeenkomsten organiseren. De laatste was vlak voor de lockwown, op 10 maart in Purmerend en had als thema Esports.
Daarom zijn we begonnen we met een serie virtuele meetups onder de titel “Sportinnovatie Talks”. Iedere week interviewen Erwin Blom en Roeland Stekelenburg een expert van binnen of buiten de sportwereld over actuele thema’s rond sportinnovatie. Jullie, de kijkers, kunnen zich er mee bemoeien door vragen te stellen aan de gast, die wij dan vervolgens aan de orde stellen. De Sportinnovatie Talks zijn elke dinsdag om 12.30 live via deze site te zien.
Over de auteur(s) van dit bericht:
Journalist bij Fast Moving Targets.
Pingback: Inspiratie van buiten | Sportinnovatie.studio