Ronald Kleverlaan: “Zoek als club ook naar nieuwe geldstromen”

Veel Nederlandse sportclubs zien dalende ledenaantallen. Daarmee dalen ook de inkomsten van de club, met alle gevolgen van dien. Soms kan een crowdfundingscampagne uitkomst bieden. Maar er is meer mogelijk, stelt Ronald Kleverlaan, specialist op het gebied van nieuwe en alternatieve financieringsvormen. Zeker wanneer je er zakelijker naar kijkt. 

Sportclubs hebben van oudsher veel ervaring met crowdfunding. Alleen werd het toen nog niet zo genoemd. Er is altijd een beroep gedaan op leden om zich al dan niet financieel in te zetten voor de club. Vaak met succes. Maar minder leden maakt het lastiger. Al blijven de pluspunten overeind. “Ik noem het dan ook graag community funding. Door een beroep te doen op mensen betrek je ze, vrijwilligerswerk neemt toe. Je moet vaak een drempel over, het voelt soms een beetje als bedelen, maar wanneer je die stap eenmaal hebt gezet kom je vaak in een warm bad terecht. Mensen willen graag meehelpen en naast geld geven ook andere dingen doen. Het werkt als een soort olievlek.”

Een crowdfundingcampagne is een communicatiecampagne

Zo zie je de laatste jaren ook steeds meer individuele sporters zich op crowdfunding storten. Naast geld levert dat ook zichtbaarheid op. “Neem bijvoorbeeld de site Talentboek, voor onbekende talenten. Via die weg kunnen zij op zoek naar geld.” Dat kan heel leuk uitpakken, omdat onbekende talenten soms ook bekend worden. “Een mooi voorbeeld is  dat van Esmee Visser. Die won op de Olympische Winterspelen een gouden medaille op de lange afstand en was een paar jaar daarvoor nog op zoek naar een paar honderd euro voor nieuwe ijzers via Talentboek.”

Waarbij direct moet worden aangetekend dat crowdfunden niet altijd eenvoudig is. De grootste fout die je kunt maken bij een campagne is onderschatten van de hoeveelheid werk die erin gaat zitten. “Je haalt je geld niet zomaar vanzelf  op. Het geld komt niet vanzelf maar binnenstromen. Zo werkt het niet. Een crowdfundingcampagne is een communicatiecampagne. Dus je moet echt wel een hele actieve fondsenwervingsactie opzetten. Je moet weten wie je doelgroep is, hoeveel geld je maximaal kunt ophalen, mensen individueel benaderen. Het is een hele actieve manier van fondsenwerving en als je dat niet doet dan kan het fout gaan. Soms verloopt een project bi de realisatie ook niet goed. Dat kan. Wees daar eerlijk en transparant over. Dan zie je de waarde van de crowd: wie weet kunnen ze je op andere wijzen helpen.”

Veel nieuwe energie

Kleverlaan geeft clubs mee dat ze zaken ook anders kunnen aanpakken: op een professionele manier geld ophalen waarmee grote projecten kunnen worden gefinancierd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan geld voor de aanschaf van zonnepanelen zodat de energierekening van de club structureel omlaag wordt gebracht .Maar het kan ook de totale overname van de club betekenen. “Dat is succesvol in de UK. Heel veel clubs, sportvelden en zwembaden worden daar overgenomen door de lokale gemeenschap. Die financieren dat zelf. De overheid heeft daar 150 miljoen pond voor beschikbaar vanuit de overheid. Het gaat dan vaak het om matchfunding: de helft haal je zelf op en de andere helft wordt aangevuld. Je kunt dus het geld verdubbelen.” 

Wanneer de overheid zich terugtrekt en de community de zaak overneemt, maakt dat veel nieuwe energie los. “Dat valt of staat wel met een juiste overdracht op een goed moment. Mensen moeten er wel gevoel en zin in hebben. De borging met randvoorwaarden is belangrijk. Je wilt ook geen splitsing krijgen in de maatschappij: de haves en not haves. Je moet geen elite clubs krijgen en de rest laten verrekken.” 

Het is ook lastig te verwezenlijken met alleen maar vrijwilligers. Het vraagt om een professionele aanpak. “ Het kan moeilijk gebouwd worden op alleen vrijwilligers. Op het moment dat je dat wat professioneler kunt opzetten en mensen kunt betalen om de kar te trekken, waar in het individuele geval budget vanuit de gemeente voor beschikbaar komt, dan kun je er een businesscase van maken en het rondkrijgen.”

Diversifieer zo veel mogelijk

Een andere vorm van financiering is een vorm als Patreon of in Nederland Petje.af. De site werd oorspronkelijk bedacht om artiesten of andere individuen de kans te geven via die weg een basisinkomen te verwerven. Maar de site kan ook worden ingezet door clubs. Dat kan een aanvulling van de inkomsten betekenen: niet alleen leden betalen, maar ook fans of sympathisanten kunnen hun steentje bijdragen. “Dat is anders dan het traditionele lidmaatschap. Je kunt dat relatief makkelijk upgraden, waarbij sommige mensen meer en anderen minder betalen. Supporters kunnen ook per maand weer opzeggen. Het is een abonnementsvorm maar dan digitaal waar je ook digitale producten voor kunt leveren. Je bent niet echt lid, maar meer een supporter. Zo kan een vereniging meerdere vormen van leden werven. Je moet wel altijd goed kijken wat er in jouw community haalbaar is.”

Kleverlaan wil de bonden vooral meegeven dat ze alle beschikbare kennis zo breed mogelijk moeten delen. “Verzamel best practices en geef die aan de diverse verenigingen mee. Kijk wat meer naar de investeringskant, de assetkant bij clubs. Er wordt vaak gekeken naar het bedrijfsleven voor geld en daar ga je de wedstrijd niet mee mee winnen. Lidmaatschappen zijn standaard en dat pas je ook niet snel aan. Dus de veranderingen zitten in het Patreon model of het omlaag brengen van vaste lasten of het verkopen van grond. Diversifieer zo veel mogelijk. Verkoop het pand aan de gemeente en huur het tegen een lager bedrag terug. Verkoop zaken aan supporters die het vervolgens zelf gaan beheren. Als bond moet je dan geld en know how ter beschikking stellen. Door gebrek aan professionaliteit en kennis komen veel initiatieven niet van de grond en blijven op het vrijwilligers niveau hangen, terwijl met steun en ondersteuning van de bond je meer kunt  bereiken. Zorg voor kennisdeling, peer-support: het delen van successen en ondersteun met geld indien mogelijk.”

Dit is een aflevering uit de serie Sportinnovatie Talks, bekijk de videoversies op YouTube.

Over de auteur(s) van dit bericht:

Leonieke Daalder

Journalist bij Fast Moving Targets.